środa, 11 kwietnia 2018

Małgorzata Jarosz: W rocznicę bitwy pod Legnicą


       9 kwietnia obchodzimy 777. rocznicę słynnej bitwy pod Legnicą, kiedy to wojska chrześcijańskie poniosły klęskę z rąk mongolskich najeźdźców. Wydarzenie to wiąże się również ze śmiercią Henryka Pobożnego, księcia śląskiego.

Pisząc o bitwie pod Legnicą nie można nie przybliżyć postaci Henryka Pobożnego. Książę był synem Henryka Brodatego i św. Jadwigi Śląskiej. Data jego urodzenia nie jest niestety precyzyjnie znana – przyszedł on na świat najprawdopodobniej w latach 1196 – 1204. Żoną była Anna, córka władcy Czech Przemysła Ottokara I.

Henryk Brodaty jeszcze za życia nadał swojemu synowi prawo używania własnej pieczęci i utworzenia dworu z osobnym notariuszem, co było de facto jednoznaczne z dopuszczeniem go do władzy. Fakt ten okazał się niezwykle przydatny w roku 1229, kiedy to Henryk Brodaty porwany został przez Konrada Mazowieckiego. Młody książę z powodzeniem bronił wówczas Śląska przed Rusinami. Natomiast, kiedy Henryk Brodaty odebrał księciu Władysławowi Odonicowi zachodnią Wielkopolskę, powierzył rządy w niej synowi. Od 1234 r. Henryk Pobożny tytułował się księciem Śląska i Polski (chodziło tu właśnie o tę część Wielkopolski, którą władał).

Sama bitwa pod Legnicą związana jest natomiast z najazdem Mongołów, którzy w 1241 roku pod wodzą Batu- chana najechali na Europę Wschodnią. Batu- chan przewidywał, iż w przypadku wojny z Węgrami z pomocą mogą przyjść im polskie oddziały, stąd zdecydował się wysłać swoje oddziały na teren Polski. Najazd rozpoczął się w lutym 1241 roku. W Małopolsce mongołowie pokonali zastępy rycerstwa krakowskiego i sandomierskiego (pod Turskiem Wielkim i pod Tarczkiem). Książę Henryk Pobożny zaczął koncentrować siły pod Legnicą. Co ciekawe, z pomocą przyszli mu również przedstawiciele zakonu joannitów i templariuszy, a także król czeski Wacław I, który jednak ostatecznie uchylił się od pomocy. Bitwa rozegrała się 9 kwietnia 1241 roku i zakończyła się klęską wojsk śląskiego księcia. Przyczynę klęski upatruje się między innymi w nieznanych w Europie sposobach walki (Mongołowie dysponowali najprawdopodobniej bronią chemiczną, którą przyjęli przypuszczalnie z chińskiej taktyki wojennej). Okoliczności śmierci Henryka Pobożnego nie są do końca znane. Nie wiadomo czy zginął on na polu walki, czy został wzięty w niewolę, gdzie został zmuszony do złożenia hołdu i zamordowany poprzez obcięcie głowy. Wiadomo jednak, iż ciało księcia zidentyfikowane zostało później przez jego żonę dzięki pewnemu szczegółowi anatomicznemu- książę miał bowiem sześć palców u lewej stopy.