FERNANDO GALLEGO
"Madonna
królów katolickich",
tempera i olej na desce, ok. 1490-1495
Muzeum Prado, Madryt
tempera i olej na desce, ok. 1490-1495
Muzeum Prado, Madryt
To nie jest
zwykła scena adoracji Maryi.
Ten obraz ukazuje program rządów pierwszych monarchów
nowożytnej Hiszpanii: Izabeli Kastylijskiej i Ferdynanda
Aragońskiego.
W średniowieczu znaczna część Półwyspu
Iberyjskiego pozostawała pod panowaniem Arabów.
Toczyła się walka o odzyskanie półwyspu przez
chrześcijan. Prowadziły ją niezależne od siebie
królestwa chrześcijańskie. W XV wieku władcy dwóch z
nich: Kastylii i Aragonii zawarli związek małżeński.
Ich wspólne panowanie zmierzało do zjednoczenia
Hiszpanii. Jednym z najważniejszych czynników
spajających miała być wiara katolicka. Papież
Aleksander VI nadał Izabeli i Ferdynandowi tytuł
królów katolickich. Dlatego na obrazie centralne
miejsce zajmuje Matka Boża z Dzieciątkiem.
Matkę Bożą adorują z dwóch stron symetrycznie
rozmieszczone osoby. Najbliżej Niej znajdują się
święci. Po lewej widzimy św. Tomasza z
Akwinu. Był on patronem klasztoru
dominikańskiego w Avila, w którym został umieszczony
obraz. Dlatego trzyma w ręce model kościoła
klasztornego. Po drugiej stronie stoi założyciel zakonu
dominikanów, św.
Dominik Guzman, ze swoimi atrybutami -
palmą i księgą.
Poniżej artysta namalował monarchów - Izabelę i
Ferdynanda. Towarzyszą im córka Izabela i syn Jan. Ma
to sugerować zamiar stworzenia dynastii.
Za plecami monarchów stoją dwaj dominikanie,
pełniący bardzo ważne funkcje w państwie. Po lewej -
Tomas de Torquemada, wielki inkwizytor, mający dbać o
chrześcijański charakter państwa, po prawej - Pedro
Martir de Anglerfa, kronikarz, którego zadaniem było
umacnianie państwa przez głoszenie chwały monarchów.
Umieszczenie tych właśnie, a nie innych osób w
otoczeniu pary królewskiej ukazuje głęboki sojusz,
który miał łączyć w państwie władzę duchowną i
świecką.
Leszek Śliwa
Tygodnik Katolicki "Gość
Niedzielny" Nr 46 - 13 listopada 2005r.