Prawda
o istnieniu bytów anielskich zakorzeniona jest w chrześcijaństwie od
początku jego istnienia. Ma stałe miejsce w Starym Testamencie i w
nauczaniu Jezusa Chrystusa i Apostołów. W Piśmie Świętym wyraz anioł ( z gr. angelos – posłaniec, zwiastun) występuje
ok. 313 razy, nie wliczając w to określeń pokrewnych i imion własnych
archaniołów. Nie dziwi więc fakt, że tematem angelologii zajęli się
wybitni teologowie: Orygenes, Tertulian, Grzegorz z Nazjanzu, Bazyli
Wielki, Ambroży, Augustyn, Pseudo-Dionizy, Grzegorz Wielki czy wreszcie
twórca nauki o aniołach – doktor anielski, Tomasz z Akwinu. Św. Tomasz z Akwinu powiadał, że różnice między aniołami są tak wielkie, że zachwycić mogą nawet samego anioła.
Anioły jako duchy czyste, podlegają
Hierarchii Niebieskiej. Wyróżniamy Chóry Anielskie: a) Serafini, b)
Cherubini, c) Trony, d) Panowania, e) Mocarstwa, f) Potęgi czyli Władze,
g) Księstwa, h) Archaniołowie, i) Aniołowie; dalej o różności Ich i
stosunkach do ludzi (3), a także: k) Anioł Wcielenia, l) Aniołowie Męki
Pana Jezusa, m) Aniołowie Stróżowie, n) Aniołowie Sądu, o) Aniołowie
Najświętszego Sakramentu.
Aniołowie otaczają Tron Boży, nieustannie
oglądają Oblicze Boga, co jest dla nich źródłem nieustannego szczęścia i
rozkoszy. Są najwierniejszymi sługami Bożymi, wysławią świętość,
mądrość i inne nieskończone doskonałości Boga. Kościół, Pismo Święte i
Tradycja naucza nas że aniołowie są duchami, stworzone po by lepiej
poznawać niż my ludzie, światło Boga. Im bardziej kto jest wyswobodzony z
materii i ciała tym jego widzenie jest jaśniejsze, a pojęcie czystsze.
Istota ludzka ma ciało, a więc jest zbliżona do ziemi, Aniołowie zaś są
bliżej Boga i wymaga to by byli zupełnie duchowi. Ich liczba jest bardzo
wielka. Prorok Daniel w widzeniu Nieba powiada: "Tysiąc tysięcy służyło
Mu, a po dziesięć tysięcy kroć sto tysięcy stało przed Nim”.
Św. Tomasz wraz z św. Dionizem Aeropagitą
dokonał podziału Aniołów na trzy wielkie i święte oddziały, czyli
hierarchie, a każdą z tych trzech hierarchii podzielił na trzy wielkie
chóry. Klasyfikacja ta jest zgodna ze świadectwem św. Pawła z Tarsu, z
Pismem Świętym i z modlitwami jakie Kościół zatwierdził na uroczystość
Wszystkich Świętych. A to w następującym porządku są Aniołowie,
Archaniołowie, Trony, Panowania, Książęta, Władze, Potęgi, Cherubini,
Serafini. Trzy hierarchie, trzy chóry w kazdej hierarchii odpowiadają
Trójcy Świętej, dla której chwały są stworzone. Doktor Anielski nie
poprzestaje na tym zróżnicowaniu. Mówi, ze każdy chór ma swój podział,
porządek najwyższy, średni i najniższy i w każdym występują niezliczone
różnice. Ta odmienność między Aniołami jest niezwykła i wielka, może
zachwycić umysł nawet anielski.
Pierwsza Hierarchia trzech Zastępów Anielskich
– Serafini z
hebrajskiego "Seraphim" wyraz oznacza: płomienny, gorejący, ognisty,
pełen blasku, jasności, światła; nadto, użyty w Piśmie Św. oznacza
mnogość: który jest najpierwszym i najbliżej Boga postawionym, tak
mówiąc: "Widziałem Pana siedzącego na stolicy wysokiej, wyniosłej, a
Serafini stali przed Nim". Pojawiają się z sześcioma skrzydłami, dwa
skrzydła przykrywają ich twarze, dwa okrywają ich stopy, a za pomocą
dwóch latają. Serafini są ognistymi Aniołami z najwyższego na tej
drabinie chóru anielskiego. Wg św. Tomasza z Akwinu ich przymiotem jest
to, iż górują miłością nad innymi chórami. Otaczają Tron Chwały
nieprzerwanie śpiewając tzw. Trisagion (Sanctus, Santus, Sanctus). Ich
miłość jest czynna, ognista, przenikająca, oczyszczająca.
– Cherubini, z
hebrajskiego "Cherubim", oznacza pełność wiedzy oraz mnóstwo i wielość
tego Chóru Aniołów. "Postawił Pan przed rajem rozkoszy Cherubim i miecz
płomienisty i obrotny ku strzeżeniu drogi drzewa żywota”. Cherubini
przewyższają inne Chóry Anielskie w wiedzy i znajomości. Uważa się
również, że są one Tronem Boga (Iz 37,16). Prorok Ezechiel, opisując
widzenie Cherubinów, powiada: "Wszystko ich ciało, szyja, ręce i
otaczające ich dokoła skrzydła, pełne były oczów". To znaczy, że
wszystkie Ich władze skierowane są na widzenie, poznawanie drogi żywota,
że są okoleni światłością, jasnością; że w nich, jakby w zwierciadle,
piękność Boga odbija się i lśni.
-Trony są ostatnim
chórem w hierarchii, wyróżniają się uległością i poddaniem Woli Bożej.
Przyjmują najchętniej wszystkie Wyroki Boże. To ich błogosławieństwo aby
czynić wszystko co chce Najwyższy. Pismo Święte wspomina o tym Chórze
Anielskim – "W Chrystusie wszystko stworzone i Trony".
Druga Hierarchia trzech Zastępów Anielskich
– Panowania, Duchy te
odznaczają się wielką gorliwością aby Królestwo Boże coraz bardziej się
rozszerzało i nieustannie kwitło. Jest to znamię, o które Boski nasz
Zbawca co dzień modlić się zalecił w modlitwie, której sam nauczył:
"Ojcze nasz… przyjdź królestwo Twoje". Aniołów tego chóru pożera
gorliwość, aby Bóg wszędzie panował. Pismo Święte wyraźnie mówi o tym
chórze : "Chrystus nad wszelakie Księstwa, Panowania". Chór ten przez
swą gorliwość o chwałę Bożą jest opiekunem apostolstwa i misji.
–Mocarstwa, Chór
mocarstw zajmuje średnie miejsce między wszystkimi chórami, cztery jest
wyższe, cztery niższe. O tym Zastępie wspomina Święty Piotr (1P 3, 22)
gdy mówi o Jezusie, odnosząc się do dobrych aniołów "gdzie poddani Mu zostali Aniołowie i Władze, i Moce", oraz Święty Paweł (Ef 1, 20-21) gdy odnosi się do nich, kiedy mówi "ponad wszelką Zwierzchnością i Władzą, i Mocą, i Panowaniem".
Moce odznaczają się siłą, męstwem, świętością, wytrwaniem. Wyraz
"Virtutes", jakiego Pismo Św. używa na oznaczenie Zastępów tego V-go
Chóru Anielskiego, nie tylko wyraża moc i siłę, ale i cnotę i świętość.
Pseudo-Dionizy mówił, że wyższe zastępy przepełniają i oświecają zastępy
niższe.
–Potęgi, Władze, Zwierzchności –
Pismo Św. wspomina o tym Chórze Anielskim, mówiąc: "Chrystus nad
wszelkie Potęgi i Władze". Aniołowie tego Chóru otrzymali władzę
osłaniania i bronienia ziemi i ludzi przed mocami piekielnymi. Piekło
występuje ze złością i nienawiścią, Potęgi uświerzają te zamachy swą
łagodnością i słodyczą. Swą potęgą nie tylko same ku Bogu się
podciągają, ale inne Anioły ku niemu pociągają.
Trzecia Hierarchia trzech Zastępów Anielskich
-Księstwa( Zwierzchności)–
najniższa Hierarchia Niebian. Pismo św. wyraźnie wspomina o tym Chórze
Anielskim, mówiąc: "Chrystus głowa wszelkiego Księstwa". Wg św. Tomasza
to anioły z tego Zastępu kierują konkretnymi państwami i narodami
sprawując nad nimi pieczę. Ich nazwa pochodzi stąd, iż wzniosłe cechy
Książąt, cnoty i piękno czyni godnymi zajmować pierwsze miejsce ten Chór
Anielski w trzeciej hierarchii. Znamię, jakie naznacza temu chórowi św.
Tomasz i św. Dionizy, jest wielka czystość intencji, przez którą
wszystką swą cudną ozdobę, wszystkie doskonałości, działania odnoszą do
Boga. Apostoł narodów o tym Chórze powiada: "Wiadoma Księstwom na
Niebiosach przez Kościół rozliczna mądrość Boża" . Z tych słów
wyprowadza się wniosek, że ten Chór zajmuje się Kościołem Bożym na ziemi
i Papiestwem.
–Archaniołowie zajmują
pośrednie miejsce między Książętami a Aniołami. Odgrywają dużą rolę w
posłannictwie między Bogiem a ludźmi, oznajmiając ludziom wielkie
rzeczy. Imiona archaniołów w oryginalnym brzmieniu kończą się wyrazem
El, który oznacza Boga. Imiona trzech Archaniołów wyczytujemy wyraźnie
wymienione w Piśmie Św. W tych imionach jest wyrażone znaczenie i
godność Archaniołów; Michał znaczy: "Któż jako Bóg", Gabriel: "Potęga
Boga", św. Rafał: "Uzdrowienie Boże". Bóg jest wpisany w ich imiona, a
zatem i w ich naturę. Mają istnieć dla Boga i przed obliczem Boga.
Michał jest Księciem Aniołów który dzierży klucze do nieba. Jest Aniołem
sądu i Bożych kar. Według podań, po buncie Lucyfera i części aniołów,
to właśnie Michał z okrzykiem "Któż jak Bóg" wypowiedział wojnę upadłym
aniołom. Po zwycięstwie nad zbuntowanymi duchami, św. Michał Archanioł
został wodzem zastępów niebieskich. Gabriel ukazywał się Danielowi i wyjaśniał proroctwa o Mesjaszu. Ogłosił Maryi, że zostanie Matką Boga
oraz przekazał słowa „Pozdrowienia Anielskiego”. Archanioł Gabriel
ukazał się w snach św. Jóżefa powiadamiając go o macierzyństwie Maryi, a później ostrzegając przed Herodem. Archanioł Rafael jest wspomniany
jedynie w Księdze Tobiasza, gdzie ukazuje się jako mężczyzna. Ratuje
Tobiasza w kryzysowych sytuacjach. Po dokonaniu dzieła św. Rafał
odsłania, kim naprawdę jest: "Ja jestem Rafał, jeden z siedmiu aniołów, którzy stoją w pogotowiu i wchodzą przed majestat Pański" (Tb 12,15).
– Aniołowie to ostatni
chór ostatniej hierarchii. "Aniołom swoim rozkazał Pan o tobie, aby cię
strzegli we wszystkich drogach Twoich". Bóg przydziela kazdemu
człowiekowi Anioła Stróża aby nam fizycznie i duchowo przewodniczyli.
Wielu Świętych widziało swoich Aniołów Stróżów i rozmawiało z nimi.
Jeżeli Bóg posyła Aniołów Stróżów, to nie po to by byli sługami
grzeszników ale by byli przewodnikami, mistrzami, opiekunami. Anioły
służą człowiekowi, – ale w pierwszej kolejności służą Bogu – pomagając w
Jego zbawczych planach względem rodzaju ludzkiego.
Sancte Michael Archangele,
defende nos in proelio; contra nequitiam et insidias diaboli esto
praesidium. Imperet illi Deus; supplices deprecamur: tuque, Princeps
militiae caelestis, Satanam aliosque spiritus malignos, qui ad
perditionem animarum pervagantur in mundo, divina virtute in infernum
detrude. Amen
Magdalena Pieróg