3 czerwca 1808
roku przyszedł na świat Jefferson Davis. Był on pierwszym i zarazem
ostatnim prezydentem Skonfederowanych Stanów Ameryki.
Jefferson Davis (malował: C.F.Schwerdt) |
Jefferson Davis urodził się 3 czerwca 1808 roku w Fairwiev w hrabstwie Christian w stanie Kentucky.
Obaj
dziadkowie Davisa ze strony ojca przybyli do Ameryki z rejonu Snowdonia
w Wali. Pozostała część jego przodków ma pochodzenie angielskie.
W roku 1810
rodzina Davis'ów przenosi się do Teche Bayou w Luizjanie, a wkrótce
potem do Wilkinson w stanie Mississipii, osiada w Woodville i buduje
Resemont.
W latach 1816-18 uczęszcza do St. Thomas College.
W 1821 roku
rozpoczął studia na uniwersytecie w Lexington. W roku 1824 wstępuje do
akademii wojskowej West Point. W tym samym roku 4 lipca 1824 umiera jego
ojciec Samuel Emory Davis.
W sierpniu
1825 roku zostaje aresztowany przez sąd polowy za wizytę w pubie Benny
Havens 31 lipca, jednak wyrok zostaje umorzony.W czasie pobytu w West
Point Jefferson zostaje osadzony w areszcie za udział w zamieszkach
zwanych "Eggnog Riot" ('zamieszki ajerkoniakowe") które miały
miejsce w Boże Narodzenie 1826 roku.Dwa dni wcześniej przemycono spore
ilości whisky do Akademii w której posiadanie alkoholu było zabronione. W
lutym 1827 Davis zostaje zwolniony z aresztu.
Po ukończeniu
studiów Davis został przydzielony do 1 Regimentu Piechoty który
stacjonował w Fort Crawford w stanie Wisconsin.W czasie wojny z
Indianami z plemion Sauków i Lisów zwanej "Wojną Czarnego Jastrzębia"
w 1832 roku był on w Mississipi . Nie ma twardych dowodów że Davis był
uczestnikiem tej wojny jednak eskortował pojmanego Czarnego Jastrzębia z
Wisconsin do St.Louis. CO ciekawe w tej wojnie brał udział Abraham
Lincoln ,późniejszy prezydent wrogiego Davisowi państwa. Jednak on
również prawdopodobnie nie brał czynnego udziału w walkach przeciwko
Indianom.
W 1833 awansował na porucznika i stał się adiutantem w 1 pułku dragonów.
Sarah Knox Taylor |
Jego dowódcą
był pułkownik Zachary Taylor (1784-1850, prezydent USA 1849-1850),
komendant Fort Crawford w Prairie du Chien (Wisconsin).
Jefferson
Davis zakochał się w córce Taylora - Sarah Knox Taylor.(1814-1835).
Taylor odmówił Davisowi ręki własnej córki nie chcąc by wyszła za
wojskowego będącego w dodatku na pogranicznym posterunku.
Zatem zgodnie z
wytycznymi Taylora Davis odszedł z armii i poślubił Sarah 17.06.1835
roku.Ceremonia ślubna odbyła się w domku ciotki panny młodej nieopodal
Lousiville, a wkrótce po ślubie oboje małżonków zachorowało na malarię.
15 września 1835 roku Sarah zmarła po ledwie trzech miesiącach
małżeństwa.Sam Davis dość ciężko przeszedł chorobę.
Na krótko
przed Bożym Narodzeniem 1835 roku Davis udaje się na Kubę wraz z
Pembertonem w celu powrotu do zdrowia.Tam zauważył wojsko hiszpańskie i
został ostrzeżony przed dalszym szkicowaniem terenu.Po pewnym czasie,
czując się znudzony wraca do Missisipi. Po śmierci żony staje się
samotnikiem.Spędzał czas rozwijając swoją plantację bawełny , prowadząc
dysputy na tematy polityczne ze swoim bratem Josephem i studiując
historię.
W roku 1840
,już zaczynając się na poważniej interesować polityką wziął udział w
spotkaniu Demokratów w Vicksburgu i ku własnemu zaskoczeniu został
wybrany delegatem na konwencji stanowej partii w Jackson.W 1842 roku
Davis uczestniczył w konwencji Partii Demokratycznej, a w następnym roku
kandydował w wyborach do Izby Reprezentantów Stanu Missisipi, jednak
bez pozytywnego rezultatu.
W roku 1844 Davis został wybrany do amerykańskiej Izby Reprezentantów,urząd objął 4 marca 1845 roku. Jeszcze u schyłku roku 1843 poznaje siedemnastolatkę Varine Banks Howell (1826-1906), w trakcie Bożego
Narodzenia na farmie Hurricane niedaleko Vicksburga. Varine Banks
Howell była córką Margaret L.Kempe i Williama Bur Howell oraz wnuczką
nieżyjącego już gubernatora New Jersey Richarda Howell'a.
Bardzo szybko Davis prosi Varine o rękę, jednak ślub biorą dopiero 26 lutego 1845 roku.
Jefferson i Varina Howell Davis mieli sześcioro dzieci, troje zmarło przed osiągnięciem dorosłości. Margaret i Winnie przeżył Jefferson.
Bardzo szybko Davis prosi Varine o rękę, jednak ślub biorą dopiero 26 lutego 1845 roku.
Jefferson i Varina Howell Davis mieli sześcioro dzieci, troje zmarło przed osiągnięciem dorosłości. Margaret i Winnie przeżył Jefferson.
*Samuel Emory, urodzony 30 lipca 1852, został tak nazwany po swoim dziadku,. Zmarł 30 czerwca 1854, na skutek nierozpoznanej choroby
*Margaret Howell, ur. 25 lutego 1855 roku.Była jedynym dzieckiem Jeffersona i Variny które ożeniło się i założyło rodzinę.Zmarła 18 lipca 1909 roku, w wieku 54 lat
*Jefferson Davis, Jr urodził się 16 stycznia 1857. Zmarł na żółtą febrę w wieku 21 lat w dniu 16 października 1878 roku w czasie epidemii w dolinie rzeki Mississippi, która spowodowała śmierć 20.000 ludzi.
*Joseph Evan, urodzony 18 kwietnia 1859, zmarł w wieku pięci lat, w wyniku przypadkowego upadku 30 kwietnia 1864
*William Howell, urodził się 6 grudnia 1861 roku.Zmarł na błonicę 16 października 1872
*Varina Anne "Winnie" Davis, urodzona 27 czerwca 1864 roku, kilka miesięcy po śmierci Józefa. Zmarła 18 września 1898 roku, w wieku 34. Była niezamężna, jak jej rodzice nie chcieli pozwolić jej na ślub w północnej rodziny o poglądach abolicjonistycznych.
W roku 1846 gdy wybuchła wojna amerykańsko-meksykańska Davis objął dwództwo na pułkiem strzelców z Missisipi. W dniu 21 lipca 1846 roku, gdy płynęli z Nowego Orleanu na wybrzeże Teksasu Pułkownik Davis próbował uzbroić swój pułk w karabiny M1841 . General Winfield Scott,stwierdził że broń jest niedostatecznie przetestowana i odrzucił wniosek. Davis wniósł sprawę do prezydenta Jamesa Knox Poll który zgodził się z Davisem że jego pułk powinien być uzbrojony w te karabiny które są bardzo skuteczne w walce.
We wrześniu 1846 roku, Davis brał udział w udanym oblężeniu Monterrey.W dniu 22 lutego 1847 roku, Davis walczył dzielnie w bitwie pod Buena Vista i został postrzelony w nogę.W uznaniu odwagi dla Davisa i jego inicjatywy, dowódca Zachary Taylo powiedział: "Moja córko, proszę pana, był lepszym sędzią wobec ludzi niż ja".W dniu 17 maja 1847 roku, prezydent Polk zaproponował Davisa wobec federalnej Komisji jako generała brygady i rekomendował go na dowódcę brygady milicji.Davis odmówił awanbsu twierdząc że według konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki prawo do takiego awansu ma rząd krajowy (stanowy) a nie federalny.
Z powodu jego służby wojennej, Brown gubernator Mississippi powołał Davisa do wypełnienia kadencji w Senacie po zmarłym Jesse Speigh'cie ,po czym Davis zajął jego miejsce w dniu 5 grudnia 1847 roku, i został wybrany do odbycia reszty kadencji w styczniu 1848.W 1848 roku, senator Davis wprowadził pierwszą z kilku proponowanych poprawek do Traktatu z Guadalupe Hidalgo (oficjalny traktat o pokoju i przyjaźnie między USA i Republiką Meksyku kończący wojnę amerykańsko -meksykańską).Natomiast w sprawie Kuby, senator Davis oświadczył że "musi być nasza"będąc zaniepokojony sprawą znajdującego się nieopodal Florydy przyczółka hiszpańskiego.Na Kubie istniała grupa kubańskich rewolucjonistów na czele z Narciso López'em mająca za cel wyzwolić Kubę spod hiszpańskiej dominacji Lopez odwiedził Davisa w 1849 roku prosząc o przeprowadzenie ataku na Kubę. Lopez zaproponował Davisowi kwotę 100 000 dolarów oraz po raz drugi taką samą sumę pieniędzy gdy już Kuba będzie wyzwolona.Jefferson Davis odrzucił te propozycję twierdząc iż jej przyjęcie było by niezgodne z funkcją senatora jaką pełni.Zapytany, czy kogoś może polecić wskazał na Roberta E.Lee ,który również dał odpowiedź odmowną.
We wrześniu 1851 roku zrezygnował ze stanowiska senatora by wystartować w wyborach na gubernatora Missisipi , jednak został w nich pokonany przez Henry'ego Stuarta Foote'a.Mimo utraty urzędu senatora nadal bierze udział w życiu politycznym angażując się min. biorąc udział w konwencji na temat praw stanów w Jackson w styczniu 1852, oraz wspierając kandydata demokratów Franklina Pierce'a w wyborach prezydenckich.
Pierce wygrywa wybory a w 1853 roku powołuje Davisa na Sekretarza Wojny.Na tym stanowisku Davis daje Kongresowi cztery roczne sprawozdania (w grudniu każdego roku) oraz jedno specjalne (22 lutego 1855) na temat budowy transkontynentalnej sieci kolejowej .Davis był promotorem "Zakupu Gadsdena" , czyli amerykańsko-meksykańskiej umowy międzynarodowej na mocy której Stany Zjednoczone Ameryku zakupiły od Meksyku obecnie południową część stanu Arizona i Nowy Meksyk (obszar o powierzchni 76 770 km², ). Traktat został podpisany przez Meksyk za pośrednictwem Jamesa Gadsdena, a prezydent Franklin Pierce podpisał go ostatecznie 24 czerwca 1854 roku. Stany Zjednoczone zapłaciły za to sumę 10 milionów dolarów(w przeliczeniu na obecne czasy jest to około 230 mln). Davis również wpłynął na zwiększenie regularnej armii.W 1857 Davis ponownie wchodzi do Senatu, lecz utracił stanowisko Sekretarza Wojny.Jego ponowna kadencja w Senacie została przerwana chorobą która zagrażała mu utratą lewego oka. Nominalnie nadal pełnił służbę w Senacie. Lato 1858 roku spędził w Portland w stanie Main.
W świeto
czwartego lipca wygłosił anty-secesyjne przemówienie na statku, w
pobliżu Bostonu. w Faneuil Hall (Boston) 11 października po raz kolejny
wygłosił przemówienie w którym wzywał do zachowania Uni. Już wówczas
nastroje secesjonistyczne na południu były silne, a były one spowodowane
dosyć radykalnymi rozbieżnościami między stanami na północy i na
południu. Rolnicze południe które było w opozycji do przemysłowej
północy było bombardowane podatkami, gdzie to np. na produkty
importowane wobec stanów południowych nakładano stawki 50%owe ,a
jedynie 10-12% podatków wracało na południe.Przemysłowcy z północy
chcieli aby to południe płaciło za industrializację ich stanów.Północ
położyła łapę na tereny zachodnie - Kansas,Nebraskę.Nowa Anglia
utworzyła Stowarzyszenie Pomocy Imigrantom oraz wysłała osadników w te
rejony , tak aby politycznie dostały się w orbitę polityczną północy.Południowcy rozumieli przez to że są tam niemile widziani przez rząd federalny.
Jak później Davis wyjaśnił w swoim pamiętniku"Powstanie i upadek Konfederacji", wierzył iż każde państwo jest niepodległe i ma w każdej chwili prawo do wystąpienia z Unii.
Zalecał
zwłokę wśród kolegów Południowców gdyż nie sądził że północ umożliwi
prawo do secesji. Służąc jako Sekretarz Wojny u Pierce'a wiedział że
Południu brakowało zasobów wojskowych i morskich do obrony w razie
wybuchu konfliktu.Lecz po wyborze Abrahama Lincolna w 1860 roku, który w
kampanii wyborczej obiecywał przemysłowcom na północy że jeszcze
zwiększy wysokość podatków wobec południa, historia przyspieszyła., Południowa Karolina jako pierwszy stan ogłosiła wyjście
z Unii.Pomimo swojego osobistego sprzeciwu wobec secesji Davis 21
stycznia 1861 roku ogłosił secesję z Unii stanu Missisipi a następnie
zrezygnował z miejsca w Senacie, nazywając
ten dzień "najsmutniejszym w swoim życiu.23 stycznia Davis zostaje
awansowany na stopień generała majora Armii Missisipi.
flaga narodowa CSA- |
obowiązująca w latach 1861-1863 |
Urząd prezydenta oficjalnie objął 18 lutego 1861 roku. Davis to stanowisko przyjął nieco niechętnie, gdyż bardziej widział się w roli wojskowego, a i na samą secesję od Unii patrzył dosyć sceptycznie. Pierwszego marca zostaje on wybrany dowócą wszystkich wojsk konfederacji w Cherleston. W dniu 4 marca Kongres Konfederacji ustanowił pierwszą flage państwową CSA, tzw. "Stars and Bars" ("gwiazdy i pasy") na której znajdowało się miedzy innymi 7 (w pierwotnej wersji) a ostatecznie 13 gwiazd symbolizujących stany wchodzące w skład CSA oraz Missouri i Kentucky które pozostały w USA ale większość mieszkańców opowiadała się za Konfederacją i spora część z nich walczyła po jej stronie.
Trzeba
zaznaczyć tutaj że już od dłuższego czasu (co najmniej od lat 30ych)
trwała pewna dyskryminacja stanów południowych. Przede wszystkim
południe które było i tak biedniejsze było dojone podatkami.Nakładano
po 50% stawki na produkty importowane , a jedynie 15-20% podatków
zbieranych przez rząd federalny wracało na południe. Przemysłowcy z
północy chcieli żeby to południe płaciło za ich industrializację, a
oliwy do ognia dolał sam Lincoln obiecując w kampanii wyborczej jeszcze
większe podatki dla południa.
Jeśli natomiast chodzi o kwestię niewolnictwa to zwróćmy uwagę też na to że jak podała Pani historyk Mildred Lewis Rutherford
( 1852-1928 ) w swojej książce że w armii USA służyło więcej posiadaczy
niewolników (315 000) niż w armii CSA (200 000). Również według
statystyk wynika że Konfederację wspierało 300 tyś , niewolników,
podczas gdy Unię znacznie poniżej 200 tyś.Samo niewolnictwo była dla
północy jedynie perfekcyjnym pretekstem do inwazji na "buntujące się
wobec władzy federalnej" państwa południowe., a nie faktyczną
przesłanką.Polityka federalna , jak już wspomniano była mocno powiązana z
baronami przemysłowymi na północy, i to dzięki nim mniej-więcej od lat
30ych XIX wieku w prasie rozpętano brutalną kampanie przeciwko
południowcom.Obywatele Południowej Karoliny,Missisipi,Alamaby,Tenesse
czy Luizjany byli już przemęczeni czytaniem w prasie o tym jakimi to są
"białymi brudasami na południu", potworami , ponieważ posiadają kilku
niewolników, podczas gdy hipokryci z północy w swoich fabrykach
zatrudniali białą biedotę pracującą po 18 godzin dziennie(czasem również
w niedziele),a także nawet 12sto letnie dzieci, pracujące w nieludzkich
warunkach , bez posiłku i za głodowe pensje.Gdy pracownicy na północy
osiągali już taki wiek że niebyli wstanie pracować byli wyrzucani na
ulicę i tam tysiącami szwędalii się aż do głodowej śmierci.Mimo iż
niewolnictwa nie należy pochwalać [ pamiętajmy że oceniamy to z
dzisiejszej perspektywy,] to zwróćmy uwagę że o niewolników dbano aż do
śmierci. Jeśli jakiś już osiągał wiek starczy, szedł na coś w rodzaju
emerytury, tzn. po prostu żył na farmie nie pracując, lecz posiadając
opiekę i wyżywienie.Według wielu historyków badających ten okres :"dieta
oraz warunki życiowe niewolników na Południu były nieporównywalnie
lepsze do większości białych pracowników fabryk na Północy. "
Jefferson Davis powołał komisję
pokojową mającą na celu rozwiązać kwestie sporne z pomiędzy USA iCSA,
jednak nowo-wybrany prezydent Unii Abraham Lincoln zdecydowanie odmówił
udziału w tym przedsięwzięciu i powołał 75 tysięcy żołnierzy by
stłumić "rebelię" usiłując ich wysłać przez Wirginię i Północną
Karolinę by spacyfikować Karolinę Południową , na co nie zgodziła się
Karolina Północna uważając ten czym za akt kryminalny i za napaść
niepodległe państwo , tym samym sama Karolina Północna wraz z Wirginią
wystąpiła z Unii przechodząc niemal natychmiast na stronę CSA
Gubernator Wirginii wysłał taką wiadomość do Abrahama Lincolna :
" Chciałbym tylko powiedzieć , że milicja stanu Wirginia nie podporządkuje się woli Waszyngtonu w jakiejkolwiek sprawie i intencji.Pana celem jest ujarzmić stany(państwa) Południa,i Pana żądania pod moim adresem są w mojej ocenie niezgodne z aktem konstytucyjnym z 1795 roku.Rozpoczął Pan wojnę domową ;spotka nas Pan tak zdeterminowanych ,jak Pana administracja oczekiwała od Południa"
Kiedy Virginia dołączyła do Stanów Skonfederowanych , Davis w maju 1861 roku przeniósł stolice do Richmond . W lipcu 1861 wojska Unii pod dowództwem generała majora Irvina McDowella zostały zatrzymane nad Bull Run gdzie została stoczona pierwsza bitwa tej wojny. Wojska Północy poniosły tu druzgocącą klęskę i w popłochu wycofały się z powrotem do Waszyngtonu .6
listopada 1861 roku gdy już wojna secesyjna przyjęła pełny wymiar
Davisa wybrano na pełną sześcioletnią kadencję na urząd prezydenta
Skonfederowanych Stanów Ameryki, i nieprzypadkowo wybrano dzień 22 luty
1862 roku (rocznicę urodzin Jerzego Waszyngtona) na dzień zaprzysiężenia
Davisa na prezydenta.W czerwcu 1862 roku Davis asygnował na stanowisko
głównodowodzącego wojsk Konfederacji generała Roberta E.Lee
W 1861 roku Davis powołał swój pierwszy gabinet Robert Toombs z Georgii został Sekretarzem Stanu, a
Christopher
Memminger (1803-1888,pochodzący z Wirtembergii)z Karoliny Południowej
został Sekretarzem Skarbu,LeRoy Pop Walker z Alabamy Sekretarzem
Wojny.Davisowi zależało na tym by w rządzie znaleźli się przedstawiciele
wszystkich państw skonfederowanych.
Davis jest
często krytykowany za wiele błędów strategicznych podczas prowadzenia
wojny, jak na przykład za poprowadzenie ofensywy 1863 roku na Gettysburg
gdzie wojska CSA działy źle skoordynowane a armia zachodnia była pod
silna presją.
3
kwietnia 1865, gdy wojska CSA przygrywały na całym froncie, siły Unii
zagroziły zdobyciem Richmond, Davis z rządem uciekł do Danville w
stanie Wirginia, następnie do Greensboro w Północnej Karolinie. $
kwietnia wpojska Unii Zdobyły Richmond. Na chwlę przed kapitulacją
gen.Lee odbyło się spotkanie w Shreveport w stanie Luizjana.Plany które zostały opracowane przez rząd Davis przewidywały ucieczkę do
Hawany na Kubie, a tam przywódcy konfederaccy mieli się przegrupować i
udać się do kontrolowanego przez Konfederację obszaru Trans-Missisipi w
drodze Rio Grande. Żadne z tych planów nie zostało zrealizowane.10 maja 1865 został ujęty w okolicach miejscowości Irwinsville w stanie Georgia.
Następnie
spędził 2 lata w areszcie w bardzo ciężkich warunkach. W dniu 19 maja
1865 roku został umieszczony w kazamatach twierdzy Monroe, gdzie
przebywał kilka dni skuty w kajdanach.
Papież Pius IX wysłał uwięzionemu Davisovi inskrypcję spisaną po łacinie o treści :Venite ad me omnes qui laboratis, et reficiam vos ego, dicit Dominus", był to cytat z ewangelii św. Mat 11:28 "Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię."
Po
upływie dwóch lat Jefferson został zwolniony z aresztu na podstawie
kaucji w wysokości 100 000 dolarów, zebranej i wpłaconej przez wielu
szanowanych obywateli obu stron (Południa i Północy), min:
Horace
Greeley, Cornelius Vanderbilt i Gerrit Smit'a. W grudniu 1868 roku sąd
odrzucił wniosek o zniesienie aktu oskarżenia o zdradę, ale zrobiła to w
lutym 1869 roku.
Przez
następne lata życia pracował min. jako prezes kompani ubezpieczeń na
życie. Odwiedził Anglię w 1877 roku. W roku 1881 napisał książkę :"The Rise and Fall of the Confederate Government" ("Powstanie i upadek rządu Konfederacji). Reputacja Davisa ponownie wzrosła na skutek lektury jego książki która stała się popularna na południu.
Zmarł
6 grudnia 1889 roku w Nowym Orleanie. Jego pogrzeby był jednym z
największych w owym czasie na południu. Ciało złożone zostało do
grobowca a na cmentarzu Metairne w Nowym Orleanie.
Jego
urodziny 3 czerwca, są obchodzone w kilu stanach , na Florydzie
,Kentucky,Luizjana i w Tennesee. W Missisipi w ostatni poniedziałek
maja są obchody pod nazwą "Narodowy Dzień Pamięci Jeffersona Davisa". W
Luisianie jedna z autostrad nosi jego imię.