czwartek, 30 czerwca 2016

Historia: Jefferson Davis - prezydent CSA


3 czerwca 1808 roku przyszedł na świat  Jefferson Davis. Był on pierwszym i zarazem ostatnim prezydentem Skonfederowanych Stanów Ameryki.




Jefferson Davis (malował: C.F.Schwerdt)

     Jefferson Davis urodził się 3 czerwca 1808 roku w Fairwiev w hrabstwie Christian  w stanie Kentucky.

Obaj dziadkowie Davisa  ze strony ojca przybyli do Ameryki z rejonu Snowdonia w Wali. Pozostała część jego przodków ma pochodzenie angielskie.

W roku 1810 rodzina Davis'ów  przenosi się do Teche Bayou w Luizjanie, a wkrótce potem do Wilkinson w stanie Mississipii, osiada w Woodville i buduje Resemont.

W latach 1816-18 uczęszcza do  St. Thomas College.

W 1821 roku rozpoczął studia na uniwersytecie w Lexington. W roku 1824 wstępuje do akademii wojskowej West Point. W tym samym roku 4 lipca 1824 umiera jego ojciec Samuel Emory Davis.

W sierpniu 1825 roku zostaje aresztowany przez sąd polowy za wizytę w pubie Benny Havens  31 lipca, jednak wyrok zostaje umorzony.W czasie pobytu w West Point Jefferson zostaje osadzony w areszcie za udział w zamieszkach zwanych "Eggnog Riot" ('zamieszki ajerkoniakowe") które miały miejsce w Boże Narodzenie 1826 roku.Dwa dni wcześniej przemycono spore ilości whisky do Akademii w której posiadanie alkoholu było zabronione. W lutym 1827 Davis zostaje zwolniony z aresztu. 

Akademię ukończył jednak w następnym roku w stopniu podporucznika. 
Po ukończeniu studiów Davis został przydzielony do 1 Regimentu Piechoty który stacjonował w Fort Crawford w stanie Wisconsin.W czasie wojny  z Indianami z plemion Sauków i Lisów zwanej  "Wojną Czarnego Jastrzębia" w 1832 roku był on w Mississipi . Nie ma twardych dowodów że Davis był uczestnikiem tej wojny jednak eskortował pojmanego Czarnego Jastrzębia z Wisconsin do St.Louis. CO ciekawe w tej wojnie brał udział Abraham Lincoln ,późniejszy prezydent wrogiego Davisowi państwa. Jednak on również prawdopodobnie nie brał czynnego udziału w walkach przeciwko Indianom.

W 1833 awansował na porucznika i stał się adiutantem w 1 pułku dragonów.

Sarah Knox Taylor

Jego dowódcą był pułkownik Zachary Taylor (1784-1850, prezydent USA 1849-1850), komendant Fort Crawford w Prairie du Chien (Wisconsin).

Jefferson Davis zakochał się w córce Taylora - Sarah Knox Taylor.(1814-1835). Taylor odmówił Davisowi ręki własnej córki nie chcąc by wyszła za wojskowego będącego w dodatku na pogranicznym posterunku.

Zatem zgodnie z wytycznymi Taylora Davis odszedł z armii i poślubił Sarah 17.06.1835 roku.Ceremonia ślubna odbyła się w domku ciotki panny młodej nieopodal Lousiville, a wkrótce po ślubie oboje małżonków zachorowało na malarię. 15 września 1835 roku Sarah zmarła po ledwie trzech miesiącach małżeństwa.Sam Davis dość ciężko przeszedł chorobę.

Na krótko przed Bożym Narodzeniem 1835 roku Davis udaje się na Kubę wraz z Pembertonem w celu powrotu do zdrowia.Tam zauważył wojsko hiszpańskie i został ostrzeżony przed dalszym szkicowaniem terenu.Po pewnym czasie, czując się znudzony wraca do Missisipi. Po śmierci żony staje się samotnikiem.Spędzał czas rozwijając swoją plantację bawełny , prowadząc dysputy  na tematy polityczne ze swoim bratem Josephem  i studiując historię.

W roku 1840 ,już zaczynając się na poważniej interesować polityką wziął udział w spotkaniu Demokratów w Vicksburgu i ku własnemu zaskoczeniu został wybrany delegatem  na konwencji  stanowej partii w Jackson.W 1842 roku Davis uczestniczył w konwencji Partii Demokratycznej, a w następnym roku kandydował w wyborach do Izby Reprezentantów Stanu Missisipi, jednak bez pozytywnego rezultatu.  

W roku 1844 Davis został wybrany do amerykańskiej  Izby Reprezentantów,urząd objął 4 marca 1845 roku. Jeszcze u schyłku roku  1843 poznaje siedemnastolatkę  Varine Banks Howell (1826-1906), w trakcie Bożego Narodzenia na farmie Hurricane niedaleko Vicksburga. Varine Banks Howell była córką Margaret L.Kempe i Williama Bur Howell oraz wnuczką nieżyjącego już gubernatora New Jersey  Richarda Howell'a.
Bardzo szybko Davis prosi Varine o rękę, jednak ślub biorą dopiero 26 lutego 1845 roku.
Jefferson i Varina Howell Davis mieli sześcioro dzieci, troje zmarło przed osiągnięciem dorosłości. Margaret i Winnie przeżył Jefferson.
 
*Samuel Emory, urodzony 30 lipca 1852, został tak nazwany po swoim dziadku,. Zmarł 30 czerwca 1854, na skutek  nierozpoznanej choroby
*Margaret Howell, ur. 25 lutego 1855 roku.Była jedynym dzieckiem Jeffersona i Variny które ożeniło się i założyło rodzinę.Zmarła 18 lipca 1909 roku, w wieku 54 lat
*Jefferson Davis, Jr urodził się 16 stycznia 1857. Zmarł na żółtą febrę w wieku 21 lat w dniu 16 października 1878 roku w czasie epidemii w dolinie rzeki Mississippi, która spowodowała śmierć 20.000 ludzi.
*Joseph Evan, urodzony 18 kwietnia 1859, zmarł w wieku pięci lat, w wyniku przypadkowego upadku  30 kwietnia 1864
*William Howell, urodził się 6 grudnia 1861 roku.Zmarł  na błonicę 16 października 1872
*Varina Anne "Winnie" Davis, urodzona 27 czerwca 1864 roku, kilka miesięcy po śmierci Józefa. Zmarła 18 września 1898 roku, w wieku 34. Była niezamężna, jak jej rodzice nie chcieli pozwolić jej na ślub w północnej rodziny o poglądach abolicjonistycznych.
 
W roku 1846 gdy wybuchła wojna amerykańsko-meksykańska Davis objął dwództwo na pułkiem strzelców z Missisipi. W dniu 21 lipca 1846 roku, gdy płynęli z Nowego Orleanu na wybrzeże Teksasu Pułkownik Davis próbował uzbroić swój pułk w karabiny  M1841 . General Winfield Scott,stwierdził że broń jest niedostatecznie przetestowana i odrzucił wniosek. Davis wniósł sprawę do prezydenta Jamesa Knox Poll który zgodził się z Davisem że jego pułk powinien być uzbrojony w te karabiny które są bardzo skuteczne w walce.
 
We wrześniu 1846 roku, Davis brał udział w udanym oblężeniu Monterrey.W dniu 22 lutego 1847 roku, Davis walczył dzielnie w bitwie pod Buena Vista i został postrzelony w nogę.W uznaniu odwagi dla  Davisa i jego inicjatywy, dowódca Zachary Taylo powiedział: "Moja córko, proszę pana, był lepszym sędzią wobec  ludzi niż ja".W dniu 17 maja 1847 roku, prezydent Polk zaproponował Davisa wobec federalnej Komisji jako generała brygady i rekomendował go na dowódcę brygady milicji.Davis odmówił awanbsu twierdząc że według konstytucji Stanów Zjednoczonych Ameryki prawo do takiego awansu ma rząd krajowy (stanowy) a nie federalny.
 
Z powodu jego służby wojennej, Brown gubernator  Mississippi  powołał  Davisa do wypełnienia kadencji w Senacie  po  zmarłym Jesse Speigh'cie ,po czym  Davis zajął jego  miejsce w dniu 5 grudnia 1847 roku, i został wybrany do odbycia reszty  kadencji w styczniu 1848.W 1848 roku, senator Davis wprowadził pierwszą z kilku proponowanych poprawek do Traktatu z Guadalupe Hidalgo (oficjalny traktat o pokoju i przyjaźnie między USA i Republiką Meksyku kończący wojnę amerykańsko -meksykańską).Natomiast w sprawie Kuby, senator Davis oświadczył że "musi być nasza"będąc zaniepokojony sprawą znajdującego się nieopodal Florydy przyczółka hiszpańskiego.Na Kubie istniała grupa kubańskich rewolucjonistów na czele z Narciso López'em mająca za cel wyzwolić Kubę spod hiszpańskiej dominacji Lopez odwiedził Davisa w 1849 roku prosząc o przeprowadzenie ataku na Kubę. Lopez zaproponował  Davisowi  kwotę 100 000 dolarów oraz po raz drugi taką samą sumę pieniędzy gdy już Kuba będzie wyzwolona.Jefferson Davis odrzucił te propozycję twierdząc iż jej przyjęcie było by niezgodne z funkcją senatora jaką pełni.Zapytany, czy kogoś może polecić wskazał na Roberta E.Lee ,który również dał odpowiedź odmowną.
We wrześniu 1851 roku zrezygnował ze stanowiska senatora by wystartować w wyborach na gubernatora Missisipi , jednak został w nich pokonany przez Henry'ego Stuarta Foote'a.Mimo utraty urzędu senatora nadal bierze udział w życiu politycznym angażując się min. biorąc udział w konwencji na temat praw stanów w Jackson w styczniu 1852, oraz wspierając kandydata demokratów Franklina Pierce'a w wyborach prezydenckich.
 
Pierce wygrywa wybory a w 1853 roku powołuje Davisa na Sekretarza Wojny.Na tym stanowisku Davis  daje Kongresowi cztery roczne sprawozdania (w grudniu każdego roku) oraz jedno specjalne (22 lutego  1855) na temat budowy transkontynentalnej  sieci kolejowej .Davis był promotorem "Zakupu Gadsdena" , czyli amerykańsko-meksykańskiej umowy międzynarodowej na mocy której Stany Zjednoczone Ameryku zakupiły od Meksyku obecnie południową część stanu Arizona i Nowy Meksyk (obszar o powierzchni 76 770 km², ). Traktat został podpisany przez Meksyk za pośrednictwem Jamesa Gadsdena, a prezydent Franklin Pierce podpisał go ostatecznie 24 czerwca 1854 roku. Stany Zjednoczone zapłaciły za to sumę 10 milionów dolarów(w przeliczeniu na obecne czasy jest to około 230 mln). Davis również wpłynął na zwiększenie regularnej armii.W 1857 Davis ponownie wchodzi do Senatu, lecz utracił stanowisko Sekretarza Wojny.Jego ponowna kadencja w Senacie została przerwana chorobą która zagrażała mu utratą lewego oka. Nominalnie nadal pełnił służbę w Senacie. Lato 1858 roku spędził w Portland w stanie Main.

W świeto  czwartego lipca wygłosił anty-secesyjne  przemówienie na statku, w pobliżu Bostonu. w Faneuil Hall (Boston) 11 października po raz kolejny wygłosił przemówienie w którym wzywał do zachowania Uni. Już wówczas nastroje secesjonistyczne na południu były silne, a były one spowodowane dosyć radykalnymi rozbieżnościami między stanami na północy i na południu. Rolnicze południe które było w opozycji do przemysłowej północy było bombardowane podatkami, gdzie to np. na produkty importowane  wobec stanów południowych nakładano stawki 50%owe ,a jedynie 10-12% podatków wracało na południe.Przemysłowcy z północy chcieli aby to południe płaciło za industrializację ich stanów.Północ położyła łapę na tereny zachodnie - Kansas,Nebraskę.Nowa Anglia utworzyła Stowarzyszenie Pomocy Imigrantom oraz wysłała osadników w te rejony , tak aby politycznie dostały się w orbitę polityczną północy.Południowcy rozumieli przez to że są tam niemile widziani przez rząd federalny.

Jak później Davis wyjaśnił w swoim pamiętniku"Powstanie i upadek Konfederacji", wierzył iż każde państwo jest niepodległe  i ma w każdej chwili prawo do wystąpienia z Unii.

Zalecał zwłokę wśród kolegów Południowców gdyż nie sądził że północ umożliwi prawo do secesji. Służąc jako Sekretarz Wojny u Pierce'a wiedział że Południu brakowało zasobów wojskowych i morskich do obrony w razie wybuchu konfliktu.Lecz po wyborze Abrahama Lincolna w 1860 roku, który w kampanii wyborczej obiecywał przemysłowcom na północy że jeszcze zwiększy wysokość podatków wobec południa, historia przyspieszyła., Południowa Karolina jako pierwszy stan ogłosiła wyjście z Unii.Pomimo swojego osobistego sprzeciwu wobec secesji Davis 21 stycznia 1861 roku ogłosił secesję z Unii stanu Missisipi a następnie zrezygnował z miejsca w Senacie, nazywając ten dzień "najsmutniejszym w swoim życiu.23 stycznia Davis zostaje awansowany na stopień generała majora Armii Missisipi.

         

   
flaga narodowa CSA-

obowiązująca w latach 1861-1863
Dnia 9 lutego konwencja w Montgomery w Alabamie mianuje  Jeffersona Davisa na tymczasowego Prezydenta właśnie powstałego de facto kilka dni wcześniej państwa (4 lutego) - Skonfederowanych Stanów Ameryki ( Confederate States of America, CSA). Nowo powstałe państwo na którego czele stanął liczyło niespełna 2 mln.km
²,zamieszkanego przez około 9 milionów obywateli w tym około 4 miliony niewolników i 133 tysiące wolnych czarnoskórych.
 
Urząd prezydenta oficjalnie objął 18 lutego 1861 roku. Davis to stanowisko przyjął nieco niechętnie, gdyż bardziej widział się w roli wojskowego, a i na samą secesję od Unii patrzył dosyć sceptycznie. Pierwszego marca zostaje on wybrany dowócą wszystkich wojsk konfederacji w Cherleston. W dniu 4 marca Kongres Konfederacji ustanowił pierwszą flage państwową  CSA, tzw. "Stars and Bars" ("gwiazdy i pasy") na której znajdowało się miedzy innymi  7 (w pierwotnej wersji) a ostatecznie 13 gwiazd symbolizujących stany wchodzące w skład CSA oraz Missouri i Kentucky które pozostały w USA ale większość mieszkańców opowiadała się za Konfederacją i spora część z nich walczyła po jej stronie.

Trzeba zaznaczyć tutaj że już od dłuższego czasu (co najmniej od lat 30ych) trwała pewna dyskryminacja stanów południowych. Przede wszystkim południe które było i tak biedniejsze  było dojone podatkami.Nakładano po 50% stawki na produkty importowane , a jedynie 15-20% podatków zbieranych przez rząd federalny wracało na południe. Przemysłowcy z północy chcieli żeby to południe płaciło za ich industrializację, a oliwy do ognia dolał sam Lincoln obiecując w kampanii wyborczej jeszcze większe podatki dla południa. 

       Jeśli natomiast chodzi o kwestię niewolnictwa to zwróćmy uwagę też na to że jak podała  Pani historyk Mildred Lewis Rutherford ( 1852-1928 ) w swojej książce że w armii USA służyło więcej posiadaczy niewolników (315 000) niż w armii CSA (200 000). Również według statystyk wynika że Konfederację wspierało 300 tyś , niewolników, podczas gdy Unię znacznie poniżej 200 tyś.Samo niewolnictwo była dla północy jedynie perfekcyjnym pretekstem do inwazji na "buntujące się wobec władzy federalnej" państwa południowe., a nie faktyczną przesłanką.Polityka federalna , jak już wspomniano była mocno powiązana z baronami przemysłowymi na północy, i to dzięki nim mniej-więcej od lat 30ych XIX wieku w prasie rozpętano brutalną kampanie przeciwko południowcom.Obywatele Południowej Karoliny,Missisipi,Alamaby,Tenesse czy Luizjany byli już przemęczeni czytaniem w prasie o tym jakimi to są "białymi brudasami na południu", potworami , ponieważ posiadają kilku niewolników, podczas gdy hipokryci z północy w swoich fabrykach zatrudniali białą biedotę pracującą po 18 godzin dziennie(czasem również w niedziele),a także nawet 12sto letnie dzieci, pracujące w nieludzkich warunkach , bez posiłku i za głodowe pensje.Gdy pracownicy na północy osiągali już taki wiek że niebyli wstanie pracować byli wyrzucani na ulicę i tam tysiącami szwędalii się aż do głodowej śmierci.Mimo iż niewolnictwa nie  należy pochwalać [ pamiętajmy że oceniamy to z dzisiejszej perspektywy,] to zwróćmy uwagę że o niewolników dbano aż do śmierci. Jeśli jakiś już osiągał wiek starczy, szedł na coś w rodzaju emerytury, tzn. po prostu żył na farmie nie pracując, lecz posiadając opiekę i wyżywienie.Według wielu historyków badających ten okres :"dieta oraz warunki życiowe niewolników na Południu były nieporównywalnie lepsze do większości białych pracowników fabryk na Północy. "



    Jefferson Davis powołał komisję pokojową mającą na celu rozwiązać kwestie sporne z pomiędzy USA iCSA, jednak nowo-wybrany prezydent Unii Abraham Lincoln zdecydowanie odmówił udziału w tym przedsięwzięciu i  powołał  75 tysięcy żołnierzy by stłumić "rebelię" usiłując  ich wysłać przez Wirginię i Północną  Karolinę by spacyfikować Karolinę Południową , na co nie zgodziła się Karolina Północna uważając ten czym za akt kryminalny i za napaść  niepodległe państwo , tym samym sama Karolina Północna wraz z Wirginią  wystąpiła z Unii przechodząc niemal natychmiast na stronę CSA Gubernator Wirginii wysłał taką wiadomość do Abrahama Lincolna :

" Chciałbym tylko powiedzieć , że milicja stanu Wirginia nie podporządkuje się woli Waszyngtonu w jakiejkolwiek sprawie i intencji.Pana celem jest ujarzmić  stany(państwa) Południa,i Pana żądania pod moim adresem są w mojej ocenie niezgodne z aktem konstytucyjnym z 1795 roku.Rozpoczął Pan wojnę domową ;spotka nas Pan tak zdeterminowanych ,jak Pana  administracja oczekiwała od Południa"

Kiedy Virginia dołączyła do Stanów Skonfederowanych , Davis w maju 1861 roku przeniósł stolice do Richmond . W lipcu 1861 wojska Unii pod dowództwem generała majora Irvina McDowella zostały zatrzymane nad Bull Run gdzie została stoczona pierwsza bitwa tej wojny. Wojska Północy poniosły tu druzgocącą  klęskę i w popłochu wycofały się z powrotem do Waszyngtonu .6 listopada 1861 roku gdy już wojna secesyjna przyjęła pełny wymiar Davisa wybrano na pełną  sześcioletnią kadencję na urząd prezydenta Skonfederowanych Stanów Ameryki, i nieprzypadkowo wybrano dzień 22 luty 1862 roku (rocznicę urodzin Jerzego Waszyngtona) na dzień zaprzysiężenia Davisa na prezydenta.W czerwcu 1862 roku Davis asygnował na stanowisko głównodowodzącego wojsk Konfederacji generała Roberta E.Lee

W 1861 roku Davis powołał swój pierwszy gabinet Robert Toombs z Georgii został Sekretarzem Stanu, a 

Christopher Memminger (1803-1888,pochodzący z Wirtembergii)z Karoliny Południowej został Sekretarzem Skarbu,LeRoy Pop Walker z Alabamy Sekretarzem Wojny.Davisowi zależało na tym by w rządzie znaleźli się przedstawiciele wszystkich państw skonfederowanych.

 Davis jest często krytykowany za wiele błędów strategicznych podczas prowadzenia wojny, jak na przykład za poprowadzenie ofensywy 1863 roku na Gettysburg  gdzie wojska  CSA działy źle skoordynowane a armia zachodnia była pod silna presją.

3 kwietnia 1865, gdy wojska CSA przygrywały   na całym froncie, siły Unii  zagroziły zdobyciem Richmond, Davis z rządem uciekł do Danville w stanie Wirginia, następnie do Greensboro w Północnej Karolinie. $ kwietnia wpojska Unii Zdobyły Richmond. Na chwlę przed kapitulacją gen.Lee odbyło się spotkanie w Shreveport w stanie Luizjana.Plany które zostały opracowane przez rząd Davis przewidywały ucieczkę  do Hawany na Kubie, a tam przywódcy konfederaccy mieli się przegrupować i udać się do kontrolowanego przez Konfederację  obszaru Trans-Missisipi w drodze Rio Grande. Żadne z tych planów nie zostało zrealizowane.10 maja 1865 został ujęty w okolicach miejscowości Irwinsville w stanie Georgia.

Następnie spędził 2 lata w areszcie w bardzo ciężkich warunkach. W dniu 19 maja 1865 roku został umieszczony w kazamatach twierdzy Monroe, gdzie przebywał kilka dni skuty w kajdanach.

Papież Pius IX wysłał uwięzionemu Davisovi inskrypcję spisaną po łacinie o treści :Venite ad me omnes qui laboratis, et reficiam vos ego, dicit Dominus",  był to cytat z ewangelii św. Mat 11:28 "Przyjdźcie do Mnie wszyscy, którzy utrudzeni i obciążeni jesteście, a Ja was pokrzepię."

  Po upływie dwóch lat Jefferson został zwolniony z aresztu na podstawie kaucji w wysokości 100 000 dolarów, zebranej i  wpłaconej przez wielu szanowanych obywateli obu stron (Południa i Północy), min:

Horace Greeley, Cornelius Vanderbilt i Gerrit Smit'a. W grudniu 1868 roku sąd odrzucił wniosek o zniesienie aktu oskarżenia o zdradę, ale zrobiła to w lutym 1869 roku.

 Przez następne lata życia pracował min. jako prezes kompani ubezpieczeń na życie. Odwiedził Anglię w 1877 roku. W roku 1881 napisał książkę :"The Rise and Fall of the Confederate Government" ("Powstanie i upadek rządu Konfederacji). Reputacja Davisa ponownie wzrosła na skutek lektury jego książki która stała się popularna na południu.

Zmarł 6 grudnia 1889 roku w Nowym Orleanie. Jego pogrzeby był jednym z największych w owym czasie na południu. Ciało złożone zostało do grobowca a na cmentarzu  Metairne w Nowym Orleanie.

Jego urodziny 3 czerwca, są obchodzone w kilu stanach , na Florydzie ,Kentucky,Luizjana i  w Tennesee. W  Missisipi w ostatni poniedziałek maja są obchody pod nazwą "Narodowy Dzień Pamięci Jeffersona Davisa". W Luisianie jedna z autostrad nosi jego imię.