Zygmunt Dziarmaga to jedna z wielu
ciekawych postaci przedwojennego ruchu narodowego. Był więziony przez
nazistów, komunistów, a swego czasu nawet i przez sanację. Jednak te
uwięzienia nie złamały go w ideowej drodze, którą podążał.
Urodził się w 1909 roku w Warszawie. Tam
też spędził swoje dzieciństwo, a później rozpoczął studia na
Uniwersytecie Warszawskim na wydziale historii. Przez okres studiów
działał w akademickim oddziale Obozu Wielkiej Polski. Z początku jej
członkowie uważali, że Zygmunt jest osobą nasłaną do infiltracji
środowiska przez fakt bycia wścibskim. Jednak obawy szybko minęły, a sam
Dziarmaga wykazywał się dużą aktywnością w akcjach. Fakt ten
spowodował, że dołączył do najbardziej radykalnej grupy, której
przewodził Bolesław Piasecki.
Mimo kunsztu pisarskiego Dziarmaga
chętnie brał udział w akcjach bojówkarskich. Efektem prac było
utworzenie Uczelni Różnych mające rozszerzyć działalność na środowiska
robotnicze, ale w swoim charakterze skupiało najbardziej oddanych w
swych przekonaniach działaczy narodowych. UR przewodził sam Dziarmaga, a
za część prasową odpowiadała „Sztafeta”. Dzięki dobrej organizacji i
wartości samego pisma stało się ono najchętniej czytanym pismem wśród
młodzieży narodowej.
W 1934 roku przystąpił do Obozu
Narodowo-Radykalnego, gdzie jego pismo „Sztafeta” stało się głównym
pismem organizacji. Przez swoją działalność był jednym z pierwszych,
którzy zostali zatrzymani i przewiezieni do obozu w Berezie Kartuskiej.
Po wyjściu założył pismo „Falanga”, które stało się oficjalnym organem
prasowym zorganizowanej przez Piaseckiego organizacji Ruch
Narodowo-Radykalny. W nowej organizacji był jednym z członków
Kierownictwa Głównego, co uświadczyło w przekonaniu, że jest oddanym i
lojalnym człowiekiem Piaseckiego. Dziarmaga należał do osób, którymi
kierowała bezwzględność, a za przykład może posłużyć postrzelenie
drukarza, który defraudował pieniądze organizacyjne. Za postrzelenie
Zygmunta Brzezińskiego i działalność w nielegalnej organizacji został
skazany na 3 lata więzienia i 1,5 za przynależność do organizacji. Sąd
jednak przychylił się do wniosku i okres przebywania w więzieniu
dołączył do kary, czego efektem było wyjście za kaucją. Dziarmaga był
jednym z członków, którzy pracowali nad ,,Zasadami Programu
Narodowo-Radykalnego” . 28 listopada odbył się wiec RNR, na którym
Dziarmaga przemawiał.
Swoje wojenne losy dzielił wraz z
Piaseckim, przy którym trwał. Przez działalność przedwojenną został
zatrzymany przez Niemców, następnie działał w Konfederacji Narodu.
Walczył również na Wileńszczyźnie w oddziale partyzanckim Uderzeniowych
Batalionów Kadrowych, będących częścią KN. Za kierownictwo w Wydziale
Informacji i Propagandy przy Biurze Delegata Rządu w Wilnie został w
lipcu 1941 roku zatrzymany przez NKWD i wysłany na Syberię. Jednak
Dziarmaga się nie złamał, a jego przyjaciel w osobie Bolesława
Piaseckiego usilnie starał się, by sprowadzić Dziarmagę do kraju. Po
powrocie stał się członkiem władz PAX’u.
Zygmunt Dziarmaga zmarł w Warszawie 30
sierpnia 1978 roku. Była to osoba o niemałym temperamencie i dużym ego
co w dużym stopniu pomogło mu przetrwać lata nie tylko na Syberii.
Źródło: Arkadiusz Meller, Patryk Tomaszewski: Życie i śmierć dla narodu! Antologia myśli narodowo-radykalnej z lat trzydziestych XX wieku.
