Talmudyczne obozy koncentracyjne dla Polaków! NKWD-UB

 

    Talmudyczne obozy ludobójstwa Polaków to de facto obozy NKWD dla jeńców polskich. Wykaz obozów koncentracyjnych dla Polaków, jeńców polskich –i  miejsca masowego odosobnienia trzech grup jeńców polskich w niewoli radzieckiej.

Nie są tu wymienione inne miejsca odosobnienia polskich jeńców  w ZSRR, takie jak więzienia Zachodniej Białorusi i Zachodniej Ukrainy, – gdzie zgromadzono  oddzielnie  aresztowanych  polskich oficerów w liczbie około tysiąca osób, czy więzienie NKWD na Łubiance w Moskwie.

Podane obozy zostały podzielone na potrzeby tego hasła na obozy jenieckie właściwe, w których władze radzieckie w zasadzie przestrzegały warunku konwencji o jeńcach i nie zmuszały ich do pracy niewolniczej oraz na obozy jenieckie pracy, w których jeńcy wykonywali roboty przymusowe. Dla miejsc przetrzymywania pierwszej grupy jeńców użyto znanego z historiografii podziału na obozy specjalne i rozdzielcze, a dla drugiej grupy wprowadzono rozróżnienie na obozy przejściowe i poamnestyjne.

Obozy NKWD w czasie „Operacji polskiej” (1933-1938)

Po zakończeniu  w 1924 r. repatriacji, na  podstawie Traktatu ryskiego1921 r., w  ZSRR pozostało ok. 1,1-1,2 mln Polaków. Większość  (ok. 900-950 tys.) mieszkała  na  Ukrainie  i Białorusi, gdzie przeważali chłopi (ok. 80 proc.), osiedleni w XVII-XVIII w., oraz najczęściej na terenach przed I rozbiorem Polski i w  pobliżu  granicy  polsko-sowieckiej. Istniały też polskie skupiska w dużych miastach, takich jak Kijów czy Mińsk, Leningrad i Moskwa. W samej Rosji, na Zakaukaziu i Syberii było łącznie ok. 200 tys. Polaków.

11 sierpnia 1937 r. Jeżow podpisał rozkaz operacyjny nr 00485, który zapewniał m.in.

całkowitą likwidację (…) podstawowych zasobów ludzkich polskiego wywiadu w ZSRR.

„Polska operacja”, określona ”na 3 miesiące”, była parokrotnie przedłużana i  zakończyła  się  decyzją  NKWD  i  Rady Komisarzy Ludowych  z 15 listopada 1938 r.

Przez parę miesięcy trwało też „czyszczenie” wśród tych enkawudzistów, którzy brali udział w operacji. Represje  wobec Polaków objęły zarówno czołówkę działaczy komunistycznych (m.in. stracono 46 członków i 24 zastępców członków KC), jak i „zwykłych obywateli”; zarówno robotników, jak i – przede wszystkim – chłopów.

Według  sprawozdania  NKWD z 10 lipca 1938 r. aresztowano łącznie 134 519 Polaków – ok. 53 proc. na Białorusi  i Ukrainie, z których większość trzymano w obozach NKWD. Do chwili podjęcia decyzji  z 15 listopada 1938 r. liczba aresztowanych  wynosiła  ok. 150 tys.  Szacuje  się, że  40-50 proc., czyli ok. 75 tys. zostało rozstrzelanych.

Pozostałych deportowano do Kazachstanu lub osadzono w obozach NKWD.

Obozy przetrzymywania pierwszej grupy

Obozy wymienione poniżej funkcjonowały w umownym okresie  od 17 września 1939 r. do końca maja 1940 r., czyli zakończenia tzw. rozładowania obozów specjalnych (zbrodnia katyńska).

Obozy jenieckie właściwe

Dla pierwszej grupy jeńców utworzono je na mocy rozkazu nr 0308 z 19 września 1939 r. Ławrientija P. Berii  w  celu rozmieszczenia przekazywanych organom  NKWD zatrzymanych przez Armię Czerwoną na anektowanych wschodnich  obszarach Polski  w  wyniku  agresji 17 września 1939 r. polskich jeńców wojennych.

Literatura podaje ponad sto takich obozów, a najbardziej znane  tzw. właściwe  obozy  jenieckie to  (z  podaniem lokalizacji geograficznej, komendanta i komisarza w momencie utworzenia obozu oraz stanu jeńców  przed rozładowaniem dla obozów specjalnych i obozu griazowieckiego):

obozy specjalne:

• kozielski (Kozielsk k. Kaługi w obwodzie kałuskim (Rosja) przy linii kolejowej  Smoleńsk – Bachmutowo – Kozielsk, ok. 250 km  na  południowy  wschód od Smoleńska – w klasztorze Swiatowiedienskaja Optina Pustyń (Pustelnia Optyńska), opisywany w Braciach Karamazow  Dostojewskiego;

komendant: st. lejt. bp Wasilij  Nikołajewicz  Korolow, komisarz st. politruk Michał Michajłowicz Aleksiejew;

początkowo  obóz przejściowy  dla przekazania  jeńców  Niemcom,  potem obóz specjalny oficerski ze względu na przeładowanie obozu starobielskiego;

wg Ośrodka „KARTA” z tego obozu zamordowano 4410 osób.

• ostaszkowski (Ostaszków  w  obwodzie kalinińskim, obecnie  twerskim, Rosja), na  północny zachód od Kalinina (Tweru) przy linii kolejowej Wielkie (Wielikije) Łuki – Pieno – Bołogoje, a właściwie na odległej o 11 km od Ostaszkowa wysepce Stołbnyj na jeziorze Seliger w pobliżu wioski Żar – w klasztorze Niłowa Stołbienskaja Pustyń (Pustynia Niłowska);

komendant: st. lejt.  bp  Paweł  Fiodorowicz Borisowiec, komisarz  st. politruk Iwan Aleksiejewicz Jurasow; obóz dla policjantów, pracowników służby więziennej, wywiadu oraz żandarmów;

wg Ośrodka „KARTA” z tego obozu zamordowano 6314 osób.

• starobielski (Starobielsk w obwodzie woroszyłowgradzkim, obecnie ługańskim, Ukraina), nad rzeczką Ajdar na drodze Millerowo – Kuliansk i linii kolejowej Staniczno-Ługanskoje – Urazowo – w klasztorze Pokrowskim (Opieki) Matki Bożej;

komendant:  kap. bp  Aleksander  Grigoriewicz  Bierieżkow,  komisarz Michał Michajłowicz Kirszyn; pierwszy specjalny obóz oficerski;

wg Ośrodka „KARTA”  z  tego  obozu zamordowano  3739 osób.

 obozy rozdzielcze, przejściowe i zbiorcze:

• griazowiecki  (Griazowiec  pod  Wołogdą, (Rosja)  na  linii  kolejowej Jarosław – Wołogda), w  byłym  klasztorze, później  domu wczasowym przedsiębiorstwa Siewierolies, ok. 8 km od miasta i stacji kolejowej;

komendant: por. bp Michał Filippow; miejsce gromadzenia jeńców wyselekcjonowanych przez NKWD z obozów specjalnych do realizacji perspektywicznych planów, w maju 1940 r. było ich 395.

• juchnowski (Juchnow koło Kaługi, Rosja) nad rzeką Ugrą na drodze Małojarosławiec – Miatliewo – Rosławl,  faktycznie  w  byłym  sanatorium   gruźliczym  Pawliszczew (Pawliszew) Bor  (często obóz jest identyfikowany pod tą nazwą), 500 m od wsi Szczełkanowo, 32 km od stacji kolejowej Babynino na linii Tichonowa Pustyń k. Kaługi – Suchiniczi;

komendant:  mjr bp Filip  Josifowicz Kadyszew,  komisarz  batalionowy Ewel Sołomonowicz Gilczienok;

• jużski  (Juża  w  obwodzie  iwanowskim, Rosja)  niedaleko od rzeki Klaźmy, na terenie miasteczka Talicy, 30 km od miasta Juża i 47 km od stacji kolejowej Wiazniki;

komendant: mł. por. bp Aleksander Fiłatowicz Kij, komisarz st. por. bp Grigorij Wasiljewicz Korotkow

• kozielszczański (Kozielszczyna w obwodzie połtawskim, (Ukraina) przy linii kolejowej Postawa – Kriemieńczug, 500 m od stacji kolejowej;

komendant: st. por. bp W. Ł. Sokołow, komisarz kap. F. S. Akulienko

• orański (Oranki pod Gorkim (obecnie  i poprzednio Niżnij Nowgorod, Rosja), niedaleko od miasta Bogorodzk i linii kolejowej Arzamas –Gorki (Niżnij Nowgorod), w byłym klasztorze;

komendant: st. por. bp I. Sorokin, komisarz por. bp W. P. Kuźniecow

• putywlski (Putywl’ w obwodzie sumskim (Ukraina)) na drodze Sumy – Głuchow w klasztorze safroniewskim, 40 km od Putywla i 12 km od stacji kolejowej Tiotkino na linii Sumy –Worożba – Drużba;

komendant: mjr bp Nikołaj Nikołajewicz Smirnow, komisarz batalionowy Siemion Piotrowicz Wasiagin; 

obóz  przejściowy  dla przekazania jeńców Niemcom:

• wołogodzki lub zaonikijewski (Wołogda, Rosja), w pomieszczeniach zlikwidowanego domu dziecka 18 km od Wołogdy w pobliżu osiedla Zaonikijewo;

komendant: Matwiejew, p.o. komisarza Timofiej Fiodorowicz Sazonow.

Obozy jenieckie pracy przymusowej  

Najbardziej znanymi obozami jenieckimi pracy były:

• obóz rówieński (od grudnia 1939 r. zwany lwowskim), –system około 20 punktów obozowych rozlokowanych wzdłuż budowanej w morderczym tempie drogi strategicznej Nowogród Wołyński (Nowograd Wołyńskij) - – Lwów przez Równe (Rowno), Dubno i Brody;

komendant: Iwan Fediukow;

skierowano tu 15.500 osób, z czego w grudniu 1939 r. Polaków było 14.211, w tym 12.482 szeregowców i 1364 podoficerów;

obozy  na  potrzeby  kopalń  żelaza  i  wapienia ze zjednoczenia „Nikopol-Marganiec” na Ukrainie podległego Ludowemu Komisariatowi Metalurgii Żelaza;

planowano tu skierowanie 8500 Polaków, a ostatecznie osadzono około 10.300 osób.

• obóz krzyworoski (Krzywy Róg w obwodzie dniepropietrowskim, Ukraina); około 6800 jeńców.

• obóz jeleno-karakubski; około 1900 jeńców.

• obóz zaporoski (Zaporoże, Ukraina); około 1600 jeńców.

Obozy ON

W enuncjacjach radzieckich z kwietnia 1943 roku, a w ślad za nimi w sprawozdaniu  komisji  Burdenki  ze  strony  ZSRR  badającej, a  faktycznie  fałszującej zbrodnię katyńską, pojawiła  się  informacja, że  na  wiosnę  1940 roku  jeńcy z trzech obozów specjalnych zostali zgrupowani w trzech blisko leżących, około 30-40 km  od  Smoleńska, obozach  specjalnego przeznaczenia (pracy przymusowej na drogach) nr 1-ON, 2-ON, 3-ON.

Umieszczono  ich  tam  bez  prawa do korespondencji, co uprawdopodobniało nagłe ustanie wymiany listów.

Po  wybuchu wojny mieli być pozostawieni na pastwę losu ze względu na brak wagonów, wpaść w ręce  Niemców i na przełomie lata i jesieni 1941 roku zostać rozstrzelani przez nich.

Cała ta wersja nie wytrzymuje krytyki, – komisja podała z imienia i nazwiska komendanta tylko jednego obozu (1-ON), nikt z tych obozów nie uciekł, nie zmarł, nie został aresztowany lub przemieszczony do innego obozu.

Pozostawienie  na  pastwę  losu  tych  obozów  też  byłoby  zadziwiające wobec uporczywych ewakuacji  innych  obozów,  jak  chociażby znajdującego się, – nie jak Smoleńsk, –w bezpośredniej bliskości granicy obozu lwowskiego.

Ewakuację tego obozu przeprowadzono pieszo, nie koleją, do tego mając podobną liczbę więźniów prawie w całości doprowadzono ich pod bombami do obozu starobielskiego. Ponadto pomimo twierdzeń o wpadnięciu w ręce Niemców więźniów trzech obozów, czyli około 15 tys. osób, i zamordowaniu ich wszystkich w Katyniu, znaleziono tam zwłoki w liczbie zgodnej z liczbą przetrzymywanych w jednym, kozielskim obozie.

Tym niemniej wersja taka jest w Rosji propagowana w ramach tzw. kłamstwa katyńskiego (publicysta J. Muchin, gubernator A. Tiulejew).

Obozy przetrzymywania drugiej grupy

Obozy te stanowiły miejsca przetrzymywania jeńców pomiędzy zakończeniem tzw. rozładowania  obozów  (zbrodnia katyńska)  a  okresem przejściowym i po 12 sierpnia 1941 r. ogłoszeniem tzw. amnestii.

Obozy jenieckie właściwe

Podane poniżej obozy nie funkcjonowały stale w podanym wyżej okresie ze względu na  przemieszczenia  jeńców  i związane z tym ich zamykanie i otwieranie. Niektóre obozy jako w dalszym ciągu funkcjonujące były wymienione wyżej.

Obozy przejściowe:

• juchnowski, znany też jako Pawliszczew (Pawliszew) Bor (Juchnow koło Kaługi, Rosja);

przemieszczano przez  niego docelowo wyselekcjonowanych do obozu griazowieckiego jeńców z obozów specjalnych;

zgromadzono tu też przejętych jeńców polskich internowanych w krajach bałtyckich, w styczniu 1941 r. było ich 2752, z których wiosną 1941 r. wywieziono do obozu ponojskiego 2495 osób; 5 lipca 1941 r. obóz ewakuowano do obozu griazowieckiego (1300 osób).

• kozielski, znany też jako Kozielsk II (Kozielsk k. Kaługi w obwodzie kałuskim (Rosja);

w lecie 1940 r. ten pusty były obóz specjalny uruchomiono ponownie i zgromadzono tu przejętych jeńców polskich internowanych w krajach nadbałtyckich, w  styczniu 1941 r. było  ich 2448, z których wiosną 1941 r. wywieziono  do  obozu  ponojskiego 1428 osób;

na przełomie czerwca i lipca 1941 r. ewakuowano z niego do obozu griazowieckiego 1224 jeńców polskich oraz 181 internowanych francuskich, angielskich  i belgijskich  wojskowych  przemieszczonych  w  lutym 1941 r. z więzienia butyrskiego w Moskwie.

Obozy „poamnestyjne”

• griazowiecki (Griazowiec pod Wołogdą, (Rosja);

jeńcy ocaleli (wyselekcjonowani) z likwidacji obozów specjalnych oraz jeńcy internowani w krajach nadbałtyckich, przemieszczeni do obozu kozielskiego  i  juchnowskiego  i  stamtąd  wyselekcjonowani  (1673 osoby, z tego 395 osób ocalałych z pierwszej grupy z obozów specjalnych).

• jużski (Juża w obwodzie iwanowskim, Rosja);

jeńcy przeniesieni z zespołu Północnego Obozu Kolejowego (Siewżeldorłag) oraz część jeńców z obozu ponojskiego (9567 osób).

• suzdalski (Suzdal w obwodzie władimirskim, (Rosja);

część jeńców przeniesionych z obozu ponojskiego (1967 osób).

• starobielski (Starobielsk w obwodzie woroszyłowgradzkim, obecnie ługańskim, Ukraina);

jeńcy ewakuowani po 22 czerwca 1941 r. z obozu lwowskiego (12.002 osoby).

Obozy jenieckie pracy przymusowej

• obóz lwowski (do grudnia 1939 r. zwany rówieńskim) –wykorzystywany w dalszym  ciągu  do forsownej budowy drogi strategicznej Nowogród Wołyński – - Lwów,

po 22 czerwca 1941 r. ewakuowano do obozu starobielskiego około  14 tysięcy osób  (w tym około 11 tysięcy Polaków), –ofiary ewakuacji szacuje się na około 1900 osób (zidentyfikowanych przez Ośrodek „KARTA” – 1328).

• zespół Północnego Obozu Kolejowego (Siewżeldorłag) rozlokowany w dorzeczu Peczory, w południowo-wschodniej części obwodu archangielskiego (Rosja) i sąsiednich terenach Komi ASRR; 

do budowy Północno-pieczorskiej Magistrali Kolejowej przemieszczeni tam zostali jeńcy z obozów: krzyworoskiego, jeleno-karakubskiego i zaporoskiego w liczbie około 8 tysięcy osób.

• obóz ponojski (Ponoj w obwodzie murmańskim nad Morzem Białym, Rosja);

przemieszczeni tam zostali jeńcy z obozów: kozielskiego i juchnowskiego na budowę NKWD nr 106 (tworzenie lotniska wojskowego).

Obozy przetrzymywania trzeciej grupy

Wkroczenie Armii Czerwonej na wschodnie tereny II Rzeczypospolitej rozpoczęło masowe akcje represyjne przeciwko polskim zbrojnym organizacjom niepodległościowym.

Pojmanych ich członków gromadzono w obozach filtracyjnych i przejściowych, m.in. w: 

• Białymstoku,
• Lublinie,
• Skrobowie k. Lubartowa (niekiedy podawanego jako „Skrobowo”),
• Przemyślu,
• Sokołowie Podlaskim,
• Miednikach Królewskich k. Wilna.

Część z nich siłą lub dobrowolnie wcielano do Armii Berlinga i do Armii Czerwonej, a większość wywożono do poniższych obozów w głębi Rosji:

• obóz borowiczyński nr 270 (Borowiczy w obwodzie nowogrodzkim, Rosja); 5795 osób
• obóz czerebowiecki (?) (Czerebowiec (?), Rosja)
• obóz diagilewski (Diagiliewo pod Riazaniem na linii kolejowej Moskwa – Riazań, Rosja)
• obóz dubrowski (Dubrowsk, Rosja)
• obóz griazowiecki (Griazowiec pod Wołogdą, (Rosja)
• obóz kałuski (Kaługa, Rosja)
• obóz ostaszkowski nr 41 (Ostaszkow w obwodzie kalinińskim, obecnie twerskim, Rosja); łącznie z obozem riazańskim 4307 osób
• obóz riazański nr 178-454 (Riazań, Rosja)
• obóz saratowski nr 0321 (Saratów, Rosja);
• obóz stalinogorski kontrolno-filtracyjny nr 283 i jeniecki nr 388 (Stalinogorsk w obwodzie moskiewskim, – obecnie Krasnogorsk, Rosja); 6326 osób
• obóz staliński kontrolno-filtracyjny nr 240 (Stalino w Donbasie, obwód doniecki, Ukraina); łącznie z obozem saratowskim 4782 osoby.

Oprócz  wymienionych  obozów  żołnierze  AK  i  innych zbrojnych organizacji niepodległościowych byli skazywani lub kierowani do obozów pracy w Workucie, Archangielsku, Murmańsku lub do zimowego wyrębu lasu, jak uczyniono z  wszystkimi  osadzonymi  w  obozie kałuskim zmuszonymi do takiej pracy w rejonie korobowskim pod Moskwą.

Obozy powojenne NKWD dla Polaków w ZSRR

Trzy podstawowe typy obozów NKWD po wojnie nosiły nazwy:

A) Obozy;
B) Obozy kontrolno-filtracyjne;
C) Bataliony robocze.

Oto niektóre obozy NKWD dla Polaków po II wojnie światowej i ilość internowanych lub uwięzionych w ZSRR;

• Internowani na Uralu;

3940 osób, które w latach 1945–-48  przeszły przez obóz kontrolno-filtracyjny nr 0302 w obwodzie Mołotowskim i obozy jenieckie nr 231 i nr 523 w obwodzie Swierdłowskim, dla obywateli Polski, którzy zostali aresztowani w latach 1944–-45  i  byli  przetrzymywani bez wyroku w obozach NKWD-–MWD ZSRR jako internowani.

• Uwięzieni w Ostaszkowie i Riazaniu;

4307 internowanych Polaków  i  obywateli polskich, którzy w latach 1944-1947 przeszli przez obozy jenieckie nr 41 w Ostaszkowie w obwodzie kalinińskim i nr 178–454 pod Riazaniem i łagrów w rejonie Workuty, 5690 Polaków i obywateli polskich innych narodowości aresztowanych po 4 stycznia 1944, więzionych w Workutłagu, Rieczłagu, Intłagu, Minłagu, Obskim ITŁ i Budowie 501 oraz innych łagrach podległych Północnemu Zarządowi Budowy Kolei.

• Uwięzieni w Stalinogorsku;

6326 Polaków  i obywateli polskich więzionych w obozie kontrolno-filtracyjnym nr 283 i obozie jenieckim nr 388 NKWD-MWD ZSRR w latach 1944-1950.

• Uwięzieni w Borowiczach;

5795 Polaków i przedwojennych obywateli polskich innych narodowości więzionych w obozie jenieckim nr 270 NKWD ZSRR w latach 1944-1949.

W kwietniu-maju 1945, po publicznym wezwaniu, aresztowanych przez NKWD wysłano do pracy przymusowej w kopalniach Donbasu, kilkadziesiąt tysięcy górników – obywateli Polski z terenu województwa śląskiego. Do Polski wrócili nieliczni po dziesięciu latach.

Obozy i więzienia NKWD w PRL-u

Zgodnie  z  rozkazem (nr 220169) Naczelnego Dowództwa z 1 sierpnia 1944 r. NKWD i Smiersz (kontrwywiad wojskowy), postępując za linią frontu na terenie Polski, zakładało obozy i więzienia dla AK i opozycji.

Wedle  raportu  z  października w  ramach  wykonania rozkazu w ciągu kilku miesięcy zatrzymano i rozbrojono ok. 25 tys. żołnierzy AK.

Ławrientij Beria w Rozkazie  nr 001266/44  z  15 października 1944 r. powołał do  stacjonowania  w  Polsce 64 Dywizję Strzelców, a w terenach przygranicznych wraz z jednostkami NKWD z Białorusi i Ukrainy.

Nie bierzemy tu pod uwagę obozów NKWD na terenach przedwojennej wschodniej Polski. (Np. Sowieci przetrzymywali od lata 1944 r. kilka tysięcy żołnierzy Armii Krajowej (w  raportach  z  Wileńszczyzny  wspomina się nawet o 8 000) w  obozie (na terenie ruin zamku) w Miednikach Królewskich koło Wilna).

Do końca 1944 r. NKWD i Smiersz zatrzymały ok. 17 tys. osób, z czego ponad 4 tys. zostało przesłanych do obozów w głębi ZSRR.

Oddziały  sowieckie, od  1 marca 1945 r. podporządkowane Głównemu Doradcy NKWD przy polskim Ministerstwie Bezpieczeństwa Publicznego, działały w Polsce do wiosny 1947 r., a potem te funkcje przejął UB.

Liczbę zamordowanych i zamęczonych w więzieniach i łagrach w latach 1944-1956  ustalili  historycy  na ponad pół miliona, w tym 80 tysięcy żołnierzy Armii Krajowej i 31,5 tysięcy żołnierzy oddziałów leśnych (poakowskich, narodowych i innych).

Na podstawie dokumentacji MBP można ustalić, że w Polsce w kwietniu 1945 r. funkcjonowało  16 obozów 

(Mrowino, Studzieniec, Świętochłowice –Zgoda, Jaworzno, Zimne Wody, Potulice, Jarosław, Mysłowice, Mielęcin, Wadowice, Krotoszyn, Gdańsk, Łódź, Popkowice, Poniatowa, Łęgnowo),

w których było ulokowanych 27 826 więźniów.

W drugiej połowie roku liczba obozów i kolonii rolnych wynosiła 28 placówek

— doszły nowe:

Głaz, Kcynia, Krzesimów, Leszno –Gronowo, Inowrocław, Oświęcim, Janikowo,  Jaksice,  Gniewkowo,  Będzin,  Targowa Górka,  Abramów, Stalowa Wola, Toruń –Rudak, Kruszwica, Warszawa, Złotów;

— przestały zaś funkcjonować:

Poniatowa, Gdańsk, Krotoszyn, Wadowice, Zimne Wody, Świętochłowice –Zgoda.

Od stycznia 1945 r. do sierpnia 1946 r zatrzymały łącznie ok. 47 tys. osób.

A oto tylko niektóre więzienia i obozy NKWD na terenie PRL:

• Krzesimów koło Łęcznej (lipiec 1944 – sierpień 1948) – Pierwszy obóz NKWD na terenie Polski lubelskiej, gdzie zamordowano kilkaset osób, – stąd wywożono do łagrów sowieckich.

• Zamek w Lublinie (w styczniu 1954 r. więzienie przeniesiono do Chełma) - Zamek w Rzeszowie (1944-1956) – więzienia NKWD na ziemiach wschodniej RP – miejsca kaźni tych „ze wschodu”, którzy najwcześniej i najdłużej walczyli.

• Wronki, Rawicz, Fordon… (1945-1956) – trzy „centralne” więzienia komunistyczne  i  około  20 innych, przez  które  „przeszło” od 150 do 200 tysięcy żołnierzy drugiej konspiracji.

• Jaworzno obóz pracy – 6 kwietnia 1945 Ministerstwo Bezpieczeństwa Publicznego  na podstawie okólnika nr 42 utworzyło Centralne Obozy Pracy, powołując  obozy  w Warszawie, Poniatowie, Krzesimowie, Potulicach i Jaworznie i (w 1950-1956) Progresywne Więzienie dla Młodocianych w Jaworznie – dla młodocianych więźniów politycznych.

Trafiali do niego więźniowie, których wiek nie przekraczał 21. roku życia. Historycy szacują, że przez więzienie przeszło około 5 tys. osób.

• Majdanek-Lublin (KL) (VII 1944 – XII 1945) – obóz NKWD – stąd wywożono do łagrów sowieckich.

• Przemyśl - założenie jesienią 1944 r. Obozu Przejściowego NKWD nr 49 dla AK  i przeciwników okupacji sowieckiej oraz wywożenie stąd do obozów na Syberii i najczęściej do m. Borowicze, gdzie znajdował się kompleks łagrów NKWD dla AK (Uprawienie nr 270).

• Więzienie Montelupich w Krakowie – Od wkroczenia AR w 1945 w budynku znajdowało  się  ciężkie  więzienie  Urzędu Bezpieczeństwa  i  NKWD, przez które  przeszło  kilka  tysięcy  polskich żołnierzy, głównie z Armii Krajowej oraz WiN, z których część wywieziono w głąb ZSRR na zesłanie.

• Poznań „Specłagier NKWD nr 2 – Dokumenty  świadczą o  ponad 800 więźniach  przebywających  w  tym obozie w 1945 r. i  potem, w dyspozycji poznańskiego WUBP.

Wśród przetrzymywanych znajdowali się wyżsi oficerowie AK, a także żołnierze NSZ i działacze SN.

• Trzebuska, Turza koło Sokołowa Małopolskiego (VIII – X 1944) – Obóz NKWD i jedno z miejsc masowych mordów.

• KL Warschau Obóz koncentracyjny – Konzentrationslager.

Od  stycznia 1945 r. do maja 1945 r. prowadzony  przez  NKWD, a  potem do 1949 r. przez UB; 

Obóz Pracy przy ul. Gęsiej, gdzie w straszliwych warunkach przetrzymywano Akowców i innych więźniów politycznych.

Zachowały się przekazy o egzekucjach w tym obozie, dokonywanych przez NKWD. Po wojnie poniosło tu śmierć ok. 1800 osób.

• Skrobów koło Lubartowa, na Lubelszczyźnie, obóz NKWD dla żołnierzy AK (1944-–1945).

• Kąkolewnica - Obóz NKWD dla AK, od września 1944 r. do listopada 1945 r. przebywało  w nim 2500-3000 więźniów.

Uroczysko Baran w Kąkolewnicy koło Radzynia Podlaskiego. Od jesieni 1944 do przełomu stycznia i lutego 1945 roku rozstrzeliwano żołnierzy AK, ale także WiN i BCh.

• Rembertów – Specjalny obóz NKWD nr 10 na terenie fabryki Zakłady Amunicyjne  Pocisk  Sp. Akc. dla  łącznie  8 000 Polaków, żołnierzy i działaczy Polskiego Państwa Podziemnego.

Od września 1944 do lipca 1945 r. NKWD więziło tu m.in. gen. Emila Fieldorfa „Nila”.

21 maja 1945 odział AK rozbił więzienie i uwolnił 1 446 ludzi, przeznaczonych do wywiezienia do Rosji.

• Oświęcim - Obozy NKWD i UB, do jesieni 1945 r. w byłym obozie lub w pobliżu, koło dworca kolejowego „Gemeinschaftslagru”.

Drugi z obozów – założony w obrębie byłego KL Auschwitz  II-Birkenau w Brzezince – istniał do marca 1946 roku.

W obozach tych przebywało około 15 tysięcy osób, głównie opornych Polaków wobec władzy.

Komendantem  obozu  był  sowiecki pułkownik o nazwisku Masłobojew. W księgach parafialnych odnotowano tam zgony 144 osób.

Na  terenie  Śląska działało blisko 30 innych mniejszych obozów NKWD, o których zachowały się jedynie fragmentaryczne relacje ludności miejscowej i osób więzionych.

• Toszek - obóz NKWD – w  ciągu  siedmiu  miesięcy zmarło w nim około  3,3 tys. więźniów, a dalszych blisko tysiąc – zmarło z wycieńczenia – wkrótce po wyjściu na wolność.

• Kędzierzyn i Blachownia oraz Huta „Hermann Göring” w Łabędach - obozy NKWD, gdzie  więźniowie  demontowali fabryki i urządzenia, wywożone później do Związku Radzieckiego.

• Obozy  NKWD  w  Ciechanowie, Działdowie, Świebodzinie  i  Grudziądzu, z których wyruszyło do obozów około 25 tysięcy osób w głąb Rosji.

• Mrowino – Obóz NKWD dla polskich więźniów politycznych od 1945 do 28 czerwca 1956 roku, kiedy to ok. godz. 18.30 powstańcy poznańscy napadli i wyzwolili jeńców.

• Działdowo – na miejscu zagłady przez Niemców 10 tys. Polaków – Obóz Nakazowo-Rozdzielczy  NKWD  Ludowego Komisariatu Spraw Wewnętrznych dla  AK  i  z  Deutsche Volksliste  oraz  jako  przejściowy przy wysiedleniach Polaków  z  terenu Pomorza  do łagrów Związku Sowieckiego od 18 stycznia 1945 do października 1945 r., z Powiatową Komendanturą Wojenną, której komendantem był mjr Witalim Szitow.

• Białystok – ul. Ogrodowa (w 1944 r. więzienie i siedziba NKWD, S 1/92).

• Kolno – więzienia i siedziba NKWD (S15/95).

Wykaz IPN miejsc grzebania ofiar zbrodniczej działalności aparatu terroru w Polsce w latach 1944-1956 zawiera 186 miejsc, w których spoczywają szczątki ofiar komunistycznego państwa bezprawia.

Za:  https://forumemjot.wordpress.com/2014/04/11/talmudyczne-obozy-koncentracyjne-dla-polakow-nkwd-ub/