Adam Doboszyński: "Zagadnienia społeczne"

 

KAPITALIZM

Ustrój gospodarczy oparty na własności in­dywidualnej, nieskrępowanej, w myśl teorii liberalnej, żadnymi względami natury spo­łecznej [patrz: Liberalizm].
W swym pierwotnym założeniu, gospo­darka liberalno-kapitalistyczna miała się opie­rać na swobodzie współzawodnictwa, dosto­sowującej wytwórczość do spożycia oraz chroniącej inicjatywę prywatną przed zej­ściem na tory niezgodne z potrzebami społe­czeństwa. Z biegiem czasu kapitalizm dopro­wadził jednak do skupienia się bogactw w co­raz mniejszej ilości rąk [patrz: Koncentracja], co ułatwiło zmowy przemysłowców i w prak­tyce usunęło z wielu działów przemysłu współzawodnictwo, podrywając samo założenie ustroju kapitalistycznego i pozbawia­jąc go samoczynnej regulacji, która stanowi­ła jego główną zaletę.

Przeciwieństwem kapitalizmu jest nie tyl­ko kolektywizm (komunizm lub socjalizm), ale również ustrój oparty na katolickich zasa­dach społecznych. Ustrój ten akcentuje bar­dzo silnie własność prywatną (konieczną ze względu na wrodzone właściwości natury ludzkiej) i dąży do jej rozciągnięcia na ogół ludzi [patrz: Upowszechnienie własności], normuje jednak własność nakazami moralno­ści i dobra zbiorowego oraz więzami korpo­racji zawodowych, a ponadto żąda uspołecz­nienia własności w tych wszystkich wypad­kach, w których – według encykliki "Rerum Novarum" – "posiadanie dóbr daje taką potęgę, że jej ze względu na bezpieczeństwo państwa nie można zostawić osobom prywatnym"

Adam Doboszyński

Za: https://www.facebook.com/karpackizwiazekwp/?hc_ref=NEWSFEED&fref=nf